Cwestiynau Cyffredin
Mae gan ymchwil sy’n defnyddio data gweinyddol a gynhyrchwyd eisoes nifer o fanteision cyhoeddus. Gall helpu i wella polisïau, gwasanaethau, ac yn y pen draw, bywydau pobl.
Er mor werthfawr ag y gall yr ymchwil hwn fod, rydym yn blaenoriaethu diogelwch a diogeledd y data a ddefnyddiwn. Mae trefniadau diogelu gan weithio gyda’n Hamgylcheddau Ymchwil Dibynadwy (TRE) ar waith fel mater o drefn i sicrhau nid yn unig bod y data’n cael eu dad-adnabod—sy’n golygu na ellir ei olrhain yn ôl i unrhyw berson penodol—ond hefyd, mai dim ond ymchwilwyr cymeradwy sy’n gallu cyrchu’r data mewn gosodiad diogel.
Mae’r term data gweinyddol yn cyfeirio at wybodaeth a gesglir at ddibenion gweinyddol yn bennaf (nid ymchwil). Cesglir y mathau hyn o ddata gan adrannau’r llywodraeth a sefydliadau eraill ar gyfer cofrestru, trafodion a chadw cofnodion, fel arfer wrth ddarparu gwasanaeth.
Mae cysylltu data yn dechneg ar gyfer creu cysylltiadau rhwng ffynonellau data fel y gellir cysylltu gwybodaeth ddienw y credir ei bod yn ymwneud â’r un person, teulu, lle neu ddigwyddiad at ddibenion ymchwil. Mae cysylltu data yn golygu dod â mwy nag un casgliad data ynghyd mewn amgylchedd diogel.
Mae YDG Cymru’n defnyddio’r dechnoleg Platfform eYmchwil Diogel (SeRP) sydd wedi’i gosod o fewn Llywodraeth Cymru, safle diogel YDG Cymru yn WISERD ym Mhrifysgol Caerdydd a Banc Data SAIL ym Mhrifysgol Abertawe i storio, cysylltu a dadansoddi’r data gweinyddol sydd wedi’u dadadnabod ac wedi’u diogelu gan breifatrwydd yn effeithlon sy’n ofynnol ar gyfer ymchwil YDG Cymru.
Mae maint a chymhlethdod enfawr y data sy’n cael eu casglu gan adrannau’r llywodraeth, busnesau a sefydliadau eraill yn adnodd sylweddol o fewn y DU y gellir ei ddefnyddio er budd ymchwil academaidd, sefydliadau a chymdeithas yn gyffredinol.Gall defnyddio data gweinyddol ar gyfer ymchwil ein helpu i ddeall tueddiadau cymdeithasol ac economaidd i helpu i wella gwasanaethau cyhoeddus. Mae hyn yn galluogi llunwyr polisi i fod yn fwy effeithiol yn y modd y maent yn gofalu am iechyd a lles pobl trwy dargedu adnoddau lle mae eu hangen fwyaf. Mae ailddefnyddio data presennol yn fwy effeithlon. Mae’n cyflymu’r broses o gynnal ymchwil ar bolisi’r llywodraeth ac yn lleihau’r ddibyniaeth ar ddulliau drutach o gasglu data megis arolygon.
- Mae’r math hwn o ymchwil yn galluogi llywodraethau i “gasglu (gwybodaeth) unwaith, defnyddio llawer gwaith”.
- Trwy gysylltu data gweinyddol o ffynonellau lluosog, mae llywodraethau’n gallu plotio ‘teithiau’ gwahanol fathau o ddefnyddwyr gwasanaethau i archwilio’r gwahanol ‘lwybrau’ y maent yn eu dilyn trwy amrediad o wasanaethau cysylltiedig. Gall hyn helpu llywodraethau i nodi lle y gellid gwella gwasanaethau.
- Bydd data cysylltiedig yn galluogi Llywodraeth Cymru i ddadansoddi’r berthynas rhwng materion amrywiol sy’n dylanwadu ar fywydau pobl.
- Gellir defnyddio cofnodion gweinyddol i ychwanegu gwerth at setiau data arolygon cymdeithasol presennol, er enghraifft drwy gymharu’r defnydd o wasanaethau iechyd ac iechyd a llesiant goddrychol hunangofnodedig.
Mae SAIL yn sefyll am Cysylltu Gwybodaeth Dienw yn Ddiogel. Mae Banc Data SAIL yn adnodd ymchwil Cymru gyfan sy’n canolbwyntio ar wella iechyd, llesiant a gwasanaethau. Mae ei gronfa ddata o ddata dienw am boblogaeth Cymru yn cael ei chydnabod yn fyd-eang. Cedwir amrywiaeth o setiau data dienw sy’n seiliedig ar unigolion ym Manc Data SAIL, ac, yn amodol ar fesurau diogelu a chymeradwyaeth, gellir cysylltu’r rhain yn ddienw i fynd i’r afael â chwestiynau ymchwil pwysig. Rhagor o Gwestiynau ac Atebion am Fanc Data SAIL.
Yn flaenorol, mae Banc Data SAIL wedi cadw data gweinyddol yn bennaf ar ofal iechyd, genedigaethau a marwolaethau, tai a gwasanaethau cymdeithasol, data o dreialon penodol, a rhywfaint o ddata arolwg megis yr Arolwg Cenedlaethol.
Mae Llywodraeth Cymru yn gweithio i gynnwys rhagor o setiau data gweinyddol sy’n eiddo i Lywodraeth Cymru ac mae hefyd yn gweithio gyda sefydliadau eraill y llywodraeth fel yr Adran Gwaith a Phensiynau a’r Swyddfa Ystadegau Gwladol i gael rhagor o setiau data fel y cyfrifiad ac incwm. Gallai hyn ein galluogi i archwilio rhagor o feysydd ymchwil megis llwybrau posibl i gyflogaeth a mesur tlodi gan ddefnyddio data gweinyddol.
Un enghraifft o sut y gellir cysylltu data gweinyddol â data a gedwir eisoes o fewn Banc Data SAIL yw gwaith Ymateb Covid-19 YDG Cymru. Gan weithredu fel rhan o dîm aml-sefydliadol fel ‘Cymru’n Un’, cyfrannodd ymchwilwyr YDG Cymru ymchwil llywio polisi i ddiweddariadau Grŵp Cynghori Technegol (TAG) Llywodraeth Cymru a SAGE y DU.
Mae Banc Data SAIL yn derbyn cyllid craidd gan Ymchwil Iechyd a Gofal Cymru Llywodraeth Cymru.
Rheswm sylfaenol ADR UK dros fod yw ysgogi a galluogi ymchwil sy’n gwella dealltwriaeth o sut mae cymdeithas y DU yn gweithio, a sut y gellir mynd i’r afael â’i phroblemau. Mae llawer o fuddsoddiadau ymchwil – yn enwedig rhai eraill a ariennir gan ESRC – yn rhannu’r un nod sylfaenol, ond mae ADR UK yn bodoli i wneud hyn drwy ddefnyddio’r cyfleoedd penodol a ddarperir gan gyfoeth presennol y DU o ddata gweinyddol.
Mae’r sylw heb ei ail o ddata gweinyddol, ar draws holl ddyfnder ac ehangder cymdeithas y DU, yn golygu y gall ei ddefnyddio – i lywio’r modd yr ydym yn ymateb i heriau cymdeithasol a chreu gwell gwasanaethau cyhoeddus – fod o fudd i bob un ohonom. Mae natur gynhwysol y data yn golygu y gellir amlygu, deall a gwella sefyllfa pobl sydd wedi’u hymyleiddio neu heb gynrychiolaeth ddigonol.
Drwy alluogi ymchwilwyr arbenigol, annibynnol i gael mynediad at y cyfoeth hwn o ddata, mae ADR UK yn gwneud y mwyaf o botensial yr wybodaeth y gall ei datgelu i wasanaethu cymdeithas gyfan.
Mae ADR UK wedi ymrwymo i weithio’n agos gydag aelodau o’r cyhoedd o bob rhan o gymdeithas i sicrhau bod yr ymchwil rydym yn ei alluogi yn parhau’n unol â’r genhadaeth hon, a’i fod bob amser yn cael ei wneud mewn ffordd foesegol a chyfrifol y mae pobl yn gyfforddus â hi.
Mae’r corff cynaliadwy o wybodaeth sy’n cael ei greu gan ymchwil ADR UK yn adnodd eithriadol o ddefnyddiol i unrhyw un sy’n ceisio deall a gwella cymdeithas y DU, o brifysgolion i sefydliadau gwirfoddol a chymunedol.
Mae hyn yn cynnwys llunwyr polisi’r llywodraeth, ac mae ADR UK yn gweithio’n agos gydag adrannau Llywodraeth y DU a’r gweinyddiaethau datganoledig i greu cyfleoedd i’n prosiectau ymchwil ateb eu cwestiynau a llywio a dylanwadu’n uniongyrchol ar bolisi.
Gwnaethpwyd hyn drwy greu cyfres o raglenni ymchwil thematig, sy’n berthnasol i Feysydd o Ddiddordeb Ymchwil adrannol Llywodraeth y DU a diddordebau ymchwil blaenoriaeth y gweinyddiaethau datganoledig.
Unwaith y bydd ymchwil wedi’i wneud, rydym hefyd yn sicrhau bod y canfyddiadau’n cael eu cyhoeddi a’u cyfathrebu mewn ffurf sy’n hawdd ei deall a’i defnyddio gan lunwyr polisi’r llywodraeth a’r gymdeithas ehangach, yn ogystal â chan academyddion. Yn aml bydd hyn yn golygu ymagwedd ‘cyhoeddiad deuol’, er enghraifft mewn papur polisi hygyrch yn ogystal ag mewn cyfnodolyn academaidd.
Mae ADR UK yn trawsnewid data gweinyddol personol yn setiau data ymchwil diogel. Mae data gweinyddol yn cael eu dad-adnabod, a’i gadw mewn amodau diogel sy’n sicrhau bod y data yn ddienw (nid data personol) pan gânt eu ddefnyddio gan ymchwilwyr. Mae hyn yn golygu bod unrhyw elfennau sy’n benodol i unigolyn neu y gellir eu holrhain yn ôl iddynt – megis enwau, manylion cyswllt, neu nodweddion unigryw eraill – yn cael eu dileu cyn i’r data gael eu paratoi ar gyfer ymchwil, a bod rheolaethau ar waith. i sicrhau na wneir unrhyw ymdrechion i ailadnabod. Yr hyn y mae ymchwilwyr yn ei ddefnyddio yw set o nodweddion a rhyngweithiadau dienw â gwasanaethau cyhoeddus, a’r perthnasoedd rhyngddynt – yn ddefnyddiol iawn i ymchwilwyr, ond ddim yn ddefnyddiol iawn i unrhyw un arall.
Mae’n rhaid i ddata sydd wedi cael eu gwneud yn ddienw gael eu cadw wedyn yn ddienw. Mae gan ADR UK weithdrefnau trwyadl ar waith i sicrhau na all unrhyw berson heb awdurdod gael mynediad at y data y mae’n eu paratoi ar gyfer ymchwil, am unrhyw reswm arall. Mae’n rhaid i ymchwilwyr sy’n dymuno defnyddio’r data fynd trwy broses achredu llym yn gyntaf, ac mae’n rhaid i’w prosiect ymchwil gael ei archwilio gan banel cymeradwyo i sicrhau ei fod yn foesegol, yn darparu gwerth a budd i’r cyhoedd, a bod angen mynediad at y data arno mewn gwirionedd mae’r ymchwilydd wedi gofyn amdanynt.
Unwaith y byddant wedi cael eu hachredu a’u cymeradwyo, mae’n rhaid i ymchwilwyr wedyn gael mynediad at y data drwy gyfleuster ymchwil corfforol diogel (neu gysylltiad diogel cymeradwy â’r cyfleuster hwnnw) a ddarperir gan un o bartneriaid ADR UK. Mae gweithgarwch ymchwilwyr yn y cyfleusterau hyn yn cael ei fonitro’n agos, a chaiff allbynnau eu gwirio, i sicrhau nad yw’r data wedi’u camddefnyddio mewn unrhyw ffordd.
Cynaliadwyedd. Yn flaenorol, mae adrannau’r llywodraeth wedi gwneud ‘cyfraniadau data’ untro ar gyfer prosiectau ymchwil unigol, ond mae’r setiau data wedyn wedi’u dinistrio unwaith y bydd y prosiect wedi’i gwblhau. Mae hyn yn cynrychioli buddsoddiad sylweddol o amser ac adnoddau ar gyfer canlyniad cyfyngedig. Mae model ADR UK yn newid y gêm yn yr ystyr ei fod yn symud i ‘rannu data’ go iawn – gan greu setiau data wedi’u curadu â thema, y gellir eu cyrchu drwy gyfleuster ymchwil diogel yn unig, sy’n cael eu cynnal ac y gellir eu defnyddio dro ar ôl tro i ateb rhai newydd a gwahanol. cwestiynau. Mae hwn yn adnodd ymchwil cynaliadwy sy’n cynrychioli llawer mwy o werth am arian, a defnydd mwy effeithlon o ddata a gasglwyd eisoes.
Ymddiriedolaeth. Trwy rannu data drwy ADR UK, gall adrannau’r llywodraeth fod yn hyderus mai dim ond ymchwilwyr achrededig fydd yn cael mynediad at ddata yn ddiogel ac yn sicr.
Arbenigedd. Mae ADR UK yn bartneriaeth sy’n dwyn sefydliadau sydd â gwybodaeth ac arbenigedd dwfn mewn ymchwil data gweinyddol diogel ac effeithiol ynghyd, ar y cyd ag ymchwilwyr dawnus o sefydliadau academaidd ag enw da ledled y DU.
Perthnasedd. Mae creu rhaglenni ymchwil thematig ADR UK, sy’n gysylltiedig yn uniongyrchol â Meysydd o Ddiddordeb Ymchwil adrannau’r llywodraeth ac anghenion tystiolaeth gweinyddiaeth ddatganoledig, yn golygu y gellir defnyddio data a rennir drwy’r llwybr hwn ar gyfer ymchwil sy’n berthnasol i flaenoriaethau polisi, gan gynorthwyo llunwyr polisi â thystiolaeth i wneud penderfyniadau allweddol.